Volledig artikel
Klik hier om het volledige artikel te downloaden als pdf...
Het aantal taken dat medewerkers in de zorg moeten uitvoeren is omvangrijk. Naast het bieden van daadwerkelijke zorg en ondersteuning schrijven ze bijvoorbeeld dagelijks rapportages, controleren ze voorraden, geven ze bestellingen door en regelen ze allerlei facilitaire zaken. De vraag naar medewerkers met deskundigheid op al deze vlakken en meer is groot. Door de krapte op de arbeidsmarkt is het momenteel echter moeilijk om deze mensen aan ons te binden. Dat stelt Koraal - net zoals de meeste andere zorgorganisaties - voor een grote uitdaging. Onze cliënten vragen namelijk de beste zorg en ondersteuning, nu en in de toekomst. Tegelijkertijd willen we dat zorgmedewerkers meer worden ontlast, ondersteund en ontzorgd. Zodat ze zich kunnen richten op het werk waarvoor ze ooit hebben gekozen en ze letterlijk in hun kracht komen te staan. Om te onderzoeken op welke manier we dit mogelijk kunnen maken en hoe we facilitaire processen efficiënter kunnen inrichten, heeft Koraal een pilot uitgevoerd met de nieuwe functie van zorgondersteuner.
“Een zorgondersteuner is een collega die de woongroep versterkt op het snijvlak tussen zorg en facilitair”, licht Jolanda Zweegers toe. Vanuit haar functie als regisseur facilitair en vastgoed bij Koraal is ze vanaf het eerste uur bij de pilot betrokken als projectleider. “De zorgondersteuner is iemand die de ondersteunende taken overneemt, zodat begeleiders zich volledig kunnen richten op de zorg en ondersteuning van cliënten. Iemand die het facilitaire reilen en zeilen op de groep overziet en zo niet alleen een stuk werkdruk wegneemt, maar ook een positieve bijdrage levert aan de bedrijfsvoering en aan de sfeer binnen de woongroep.”
Begin dit jaar werden twee buitenwoningen van Koraal regio Parkstad bij wijze van proef versterkt met een zorgondersteuner. “Bij de selectie keken we eerder naar DNA dan naar CV”, aldus Jolanda. “We zochten naar medewerkers met aandacht voor wonen én welzijn. Naar mensen die gedreven zijn om alles op de achtergrond te regelen en zich willen inzetten om van een woonomgeving echt een thuis te maken. We hebben voor de pilotgroepen twee van deze ‘rotsen in de branding’ gevonden: Elly en Ute. Toen ze in hun nieuwe rol begonnen, hebben we samen met de begeleiders bekeken hoe we de taken op de woongroepen konden verdelen. Zoals gezegd zijn de zorgondersteuners actief op het snijvlak tussen zorg en facilitair."
Ondersteuning op de achtergrond
"Het uitvoeren van zorginhoudelijke handelingen en persoonlijke verzorging van de cliënten blijft bij de begeleiders liggen, maar als je kijkt naar het ochtendritueel dan brengen de zorgondersteuners de cliënten bijvoorbeeld van en naar de badkamer. Ze zorgen ervoor dat er schone handdoeken klaar liggen en dat de cliënten naar de gezamenlijke woonkamer worden begeleid als ze zijn verzorgd. Daar staat dan al een kopje thee en een boterham klaar. Natuurlijk is er ook tijd voor een gezellig praatje. Door die ondersteuning op de achtergrond kunnen begeleiders in één keer door en duurt het ochtendritueel minder lang. Bedenk hoeveel momenten er op een dag zijn waarbij hetzelfde geldt en al snel wordt duidelijk dat er door de inzet van de zorgondersteuner meer tijd over blijft om cliënten persoonlijke aandacht te geven.”
Duurzaam en doelmatig
De zorgondersteuner voert daarnaast taken uit met een facilitair karakter. Jolanda: “Denk aan het plaatsen van bestellingen rondom voeding en wasgoed. De zorgondersteuner regelt niet alleen dat de bestellingen op tijd worden doorgegeven, maar heeft ook de ruimte en rust om te bekijken wat de woongroep precies nodig heeft. Als de koelkast nog rijkelijk gevuld is met lekkere producten, dan hoeft er voor de volgende dag bijvoorbeeld geen grote bestelling geplaatst te worden. En als er nog vijftig schone handdoeken op de plank liggen, dan kan de standaardbestelling van het linnengoed naar beneden worden aangepast. Dat is niet alleen duurzaam, het leidt ook tot een bedrijfsvoering met meer doelmatigheid.”
Esther Rekko: “We zijn er als begeleider aan gewend geraakt om heel veel kleine werkzaamheden uit te voeren. Zaken die maar een paar minuten kosten, maar als je ze bij elkaar optelt toch stiekem best wel wat tijd vergen.”
Wat vinden medewerkers zelf?
Esther Rekko werkt bij één van de twee pilot-woongroepen: “We zijn er als begeleider aan gewend geraakt om heel veel kleine werkzaamheden uit te voeren. Het bed opmaken, de kamer opruimen, snel even de wasmachine aanzetten. Zaken die maar een paar minuten kosten, maar als je ze bij elkaar optelt toch stiekem best wel wat tijd vergen. We zijn blij dat Elly onze groep als zorgondersteuner is komen versterken. Zij is niet alleen onze extra steun in de rug, ze is ook onze ogen in de rug. Als we met twee begeleiders in de badkamers bezig zijn met persoonlijke verzorging en zes van de acht cliënten in de woonkamer zitten, dan is het toch fijn dat daar iemand is die zich over de cliënten ontfermt. En bijvoorbeeld in de gaten houdt of de spanning bij één van de cliënten oploopt. Elly signaleert dat en geeft het aan ons door. Zo kunnen we in een vroegtijdig stadium iets met die spanning doen.”
Ute Haan: “Na twintig jaar in de schoonmaak wilde ik iets anders. Een baan waarbij ik iets voor een ander kon betekenen. Dus solliciteerde ik naar de functie van zorgondersteuner. Had ik deze baan maar veel eerder gevonden, ik vind het geweldig.”
Ute Haan is zorgondersteuner bij de andere pilotgroep: “Na twintig jaar in de schoonmaak wilde ik iets anders. Een baan waarbij ik iets voor een ander kon betekenen. Dus solliciteerde ik naar deze functie. Hier ben ik geen begeleider, maar ook geen poetsvrouw. Ik voel me meer de gastvrouw die ervoor zorgt dat het de cliënten en de collega’s aan niets ontbreekt. Veel handelingen voer ik elke dag uit, maar toch is geen dag hetzelfde. Je moet inspelen op wat er gebeurt. Als we zien dat een cliënt extra aandacht nodig heeft, dan ben ik er om samen een wandeling te maken of een verhaaltje voor te lezen. Had ik deze baan maar veel eerder gevonden, ik vind het geweldig.”
Pilot succesvol
“De pilot bij de twee groepswoningen van Koraal regio Parkstad ronden we eind december af”, vertelt Jolanda. “We hebben een jaar de tijd genomen om te bekijken wat we kunnen leren van de proefperiode. Waar liggen de verbeterpunten? Wat moeten we anders doen? En kunnen we het concept mogelijk ook introduceren op andere plekken binnen onze organisatie? Laat ik beginnen met de woongroepen uit de pilot. Daar is de samenwerking tussen zorgmedewerkers en de zorgondersteuners dermate goed bevallen dat we op de betreffende adressen over gaan op implementatie. Daarnaast gaan we in 2023 bekijken of we het concept op meerdere plekken binnen Koraal kunnen inzetten. Kort samengevat: we kunnen terugkijken op een succesvolle pilot en vooruitkijken naar het verder uitwerken van een idee dat zich al heeft bewezen.”