Nieuwe wetten versterken rechtspositie van cliënten

10 december 2019

Met ingang van 1 januari 2020 treden de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) in werking. Samen vervangen deze twee wetten de huidige Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Bopz). Inge Koopmans, voorzitter van het College Geneesheer-directeuren van Koraal:
“De nieuwe wetten zijn bedoeld om de rechtspositie van cliënten te versterken. Zorgverleners passen geen vrijheidsbeperkingen toe, tenzij het écht niet anders kan en bovendien onder een aantal voorwaarden.”

De Wet zorg en dwang is ingericht voor cliënten met een verstandelijke beperking en psychogeriatrische cliënten (vooral dementie), de Wvggz is bedoeld voor GGZ-cliënten. “De Bopz is een opnamewet, de Wzd en Wvggz zijn behandelwetten”, licht Inge Koopmans toe. “Dat betekent dat je in de oude situatie alleen maar dwang (zorg onder verzet) kunt toepassen als iemand gedwongen is opgenomen. De nieuwe wetten volgen de cliënt en zijn dus niet afhankelijk van de locatie waar iemand zich bevindt. Met ingang van 1 januari kan er ook thuis, op school, in een instelling of ambulant gedwongen zorg worden opgelegd. Dat kon niet onder de Bopz. Het gebeurde wel, maar het was niet geregeld.”

De invoering van de nieuwe wetten heeft grote impact op de organisatie van Koraal. Begin 2019 startte een speciaal daartoe ingestelde projectgroep met het in kaart brengen van de veranderingen en de implicaties. Acht werkgroepen hebben thema’s uitgewerkt en er is een scholing ontwikkeld waarin de veranderingen aan de orde komen.

Tonny van der Velden, projectleider implementatie Wzd en Wvggz: “Dit gaat iedereen aan die betrokken is bij zorg- en hulpverlening richting cliënten. Dat is bijna iedereen binnen Koraal, zo’n 3.000 medewerkers. In de eerste week van november zijn we begonnen met de scholing van de eerste groepen. Dat duurt tot het einde van het eerste kwartaal van 2020. We moeten enorm veel organiseren om te kunnen doen wat de wet van ons vraagt, terwijl er vanuit de wetgever nog veel onduidelijk is.”

Meer behandelmogelijkheden
Vanaf 1 januari ontstaan er dus veel meer behandelmogelijkheden voor cliënten die dreigen ernstig nadeel op te lopen. Inge Koopmans geeft een paar voorbeelden: “Bij een jongere met ernstige gedrags-problemen die heel vaak wegloopt van school, mag je voortaan de deur van de klas op slot doen. Een kind met een woede-uitbarsting kun je even bij de arm vastpakken. Je mag bij iemand thuis het gas afsluiten als het gevaar bestaat dat iemand dat vergeet na het koken. Dit soort voorbeelden vallen onder de reikwijdte van de wet.”

Volledig artikel
Het volledige artikel lees je door op het onderstaande item te klikken.

Terug naar het overzicht