×

Contextrijk onderwijs: leren en ervaring opdoen in de praktijk

09 juni 2022

Werken in de langdurige zorg. Hoe dat er in de praktijk uitziet, daar kan niet iedereen zich meteen een voorstelling van maken. En dat is best begrijpelijk, want de langdurige zorg is veelkleurig. Er zijn uiteenlopende doelgroepen: van jonge kinderen met een licht verstandelijke beperking tot meervoudig beperkte senioren. Bij de één is er sprake van gedragsproblemen, bij een ander liggen de uitdagingen op een ander vlak. Onder de streep betekent werken in de langdurige zorg altijd dat je cliënten ondersteunt bij het beantwoorden van hun specifieke zorgvragen. Hiervoor heb je een rugzak nodig die is gevuld met kennis. Een rugzak waarin ervaring ook zeker niet mag ontbreken.

De opleiding Maatschappelijke Zorg van VISTA college had al langer de wens om theorie vanuit de les direct toe te passen in de praktijk. Ook omdat studenten aangaven dat ze het lastig vonden om die koppeling te maken. Koraal wilde al enige tijd een relatie opbouwen met ‘de medewerkers van morgen’. Omdat het belangrijk is om studenten enthousiast te maken en om te laten zien wat goed werkgeverschap inhoudt. VISTA college en Koraal sloegen de handen ineen en Contextrijk onderwijs was geboren.

Bij Contextrijk onderwijs komen studenten uit het tweede leerjaar van de opleiding Maatschappelijke Zorg één dag in de week naar Koraal locatie Op de Bies in Landgraaf. Hier krijgen ze ’s ochtends les in het theorielokaal. In de middag kunnen ze wat ze geleerd hebben toepassen in de praktijk op de woongroepen. Dat geeft hen de mogelijkheid om een beter beeld te krijgen van de verschillende doelgroepen en de uiteenlopende disciplines die werkzaam zijn op de locatie.

Shania: “Als ik straks mijn opleiding heb afgerond, wil ik ook zeker in de gehandicaptenzorg gaan werken. Het liefst met kinderen die een licht verstandelijke beperking hebben.”
 



Ze kunnen juist heel veel
“Vroeger had ik een ander beeld bij de gehandicaptenzorg”, geeft studente Shania aan. “Ik had verwacht dat bijna alle cliënten ernstig lichamelijk beperkt zouden zijn. Maar er zijn heel veel verschillende soorten cliënten. Als ik straks mijn opleiding heb afgerond, wil ik ook zeker in de gehandicaptenzorg gaan werken. Maar dan het liefst met kinderen die een licht verstandelijke beperking hebben. Ik ben er hier achter gekomen dat ik die doelgroep echt heel leuk vind.” Ook medestudente Malou is positief: “Eerst dacht ik dat de cliënten nogal beperkt zouden zijn in hun mogelijkheden. Maar ze kunnen juist heel veel! Na het afronden van deze opleiding ga ik waarschijnlijk de richting van de jeugdzorg op. Maar ik zie me later ook nog wel eens in de gehandicaptenzorg werken.”

“Bovenal is er ruimte voor verdieping. Als de studenten vragen hebben naar aanleiding van de praktijk, dan is er de ruimte om daar op in te gaan.”
Lianne van der Rijt

Gestructureerd en flexibel
Lianne van der Rijt is docent bij VISTA college. Langer geleden werkte ze zelf bij Op de Bies. Toen ze hoorde van het initiatief om op die locatie een nieuwe onderwijsvorm op te starten, was ze meteen enthousiast. “Studenten de mogelijkheid bieden om te leren in de praktijk, dat is toch fantastisch? Op school ga je van lokaal naar lokaal en krijg je traditionele vakken, bijvoorbeeld Methodisch werken, Doelgroepenleer en Leefomgeving. Bij Contextrijk onderwijs zitten we ’s ochtends langere tijd bij elkaar met dezelfde groep studenten. De vakken zijn met elkaar vervlochten, want je wil er een logisch verhaal van maken. De lesstof is gestructureerd, maar er is ook de mogelijkheid om flexibel te zijn. Bovenal is er ruimte voor verdieping. Als de studenten vragen hebben naar aanleiding van de praktijk, dan is er de ruimte om daar op in te gaan. En hen te bieden wat ze nodig hebben.”
 

Evalueren en bijsturen
Angela Niesten (VISTA college) en Anne Toten (Koraal) zijn als projectleiders de drijvende kracht achter Contextrijk onderwijs. Welke lessen hebben zij in het eerste jaar geleerd? “Koraal en VISTA college delen dezelfde visie”, vertelt Angela. “We willen samen opleiden voor de toekomst. Met veel zorgvuldigheid zijn we begonnen met het samenstellen van een curriculum. Daarbij hebben we bewust veel evaluatiemomenten ingebouwd, omdat het belangrijk is om te kunnen bijsturen als je aan iets nieuws begint.”

Voorafgaande aan het huidige schooljaar was er eerst een korte pilot. “Daaruit bleek dat de nieuwe leeromgeving een grotere impact had op de studenten dan wij aanvankelijk dachten”, vult Anne aan. “De geluiden, de geurtjes, het fysieke voorkomen van sommige cliënten… en als je voor het eerst een epileptische aanval ziet, dan maakt dat ook best indruk. Door de opzet van Contextrijk onderwijs was er voldoende gelegenheid om de studenten hierin te begeleiden. En om dit belangrijke aandachtspunt te verwerken in de stof van het eerste schooljaar.”

Angela en Anne: “Veel studenten keren na het schooljaar terug om vakantiewerk te doen. Of gaan hier in de weekends aan de slag. En als ze na het derde jaar klaar zijn met hun opleiding, dan is de kans groot dat ze bij Koraal als medewerker aan de slag kunnen. Met een rugzak vol kennis én ervaring!”
 


Investeren in de toekomst
“Uiteraard hebben we ook andere verbeteringen kunnen doorvoeren”, vervolgt Angela. “Bijvoorbeeld wat voor onze studenten de optimale verdeling is tussen in de klas zitten en op de groep staan. En hoe studenten het beste kunnen ondersteunen op groepen waar de werkdruk door krapte op de arbeidsmarkt hoog is. Door met elkaar in gesprek te blijven, zie je daar hele mooie dingen ontstaan.”

Anne knikt bevestigend: “Op veel groepen zie je studenten en cliënten samen optrekken. Gezamenlijk televisie kijken, wandelen, een kleurplaat maken. Alleen al het bieden van die nabijheid is van grote waarde. Voor de cliënten, maar ook voor de studenten zelf. Zij doen namelijk belangrijke ervaring op.” Op deze manier investeert Koraal ook in medewerkers voor de toekomst. Anne besluit: “Veel studenten keren na het schooljaar terug om vakantiewerk te doen. Of gaan hier in de weekends aan de slag. En als ze na het derde jaar klaar zijn met hun opleiding, dan is de kans groot dat ze bij Koraal als medewerker aan de slag kunnen. Met een rugzak vol kennis én ervaring!”

Terug naar het overzicht